Felieton: Subiektywne podsumowanie 2023 roku, okiem redaktora naczelnego
Autor: Jakub Kuciak
Dwa tysiące dwudziesty trzeci – wspaniały to był rok, nie zapomnę go nigdy. A czego sobie życzę w dwudziestym czwartym? Tego samego co w trzecim. Dużo zbiórek miałem, dużo kawy piłem, bo bardzo ją lubię i dużo pisałem.
Koniec roku to czas podsumowań. Jednym uchem słuchając Raportu Rosiaka, a drugim zabaw żony z dzieckiem, siadam więc do mojego laptopa i piszę. A jest o czym!
W Polsce i na Świecie
Wybory parlamentarne
Za nami wybory do polskiego sejmu i senatu. Co z tego wynika dla ruchu harcerskiego i skautowego? Możliwe, że nic. A możliwe, że całkiem sporo:
- Wicemarszałkiem Senatu XI kadencji został były instruktor ZHR – Maciej Żywno. W wyższej izbie parlamentu znaleźli się także inni byli instruktorzy ZHR – Kazimierz Wiatr i Halina Bieda. Co ciekawe, każde z tej trójki został wybrane z list innego komitetu wyborczego.
- Wraz ze zmianami wśród zasiadających w parlamencie posłów i senatorów, uległ również zmianie skład Parlamentarnego Zespołu Przyjaciół Harcerstwa (w zeszłych latach, zdarzało się współistnienie dwóch zespołów związanych z harcerstwem, zobaczymy jak będzie tym razem)
- Do sejmu dostało się 4 byłych instruktorów ZHR, identyfikację ich pozostawiam jako harc dla czytelnika
- Obecna koalicja rządowa przed wyborami ogłaszała chęć likwidacji wielu instytutów, w tym Narodowego Instytutu Wolności. Co jego ewentualne zniknięcie mogłoby nam zmienić? A no całkiem sporo, bo to NIW dotychczas rozporządzał ROHiS. Może mieć to potencjalnie wpływ na funkcjonowanie programu, ale jednak z tego co wiem, likwidacja NIW nie będzie jednoznaczna z likwidacją ROHiS.
ŚDM w Lizbonie
Międzynarodowe spotkania młodych całego świata, którzy razem ze swoimi duszpasterzami i papieżem gromadzą się w jednym miejscu, by wyznać wiarę w Jezusa Chrystusa. A w dwóch słowach: Chrześcijański Woodstock. ZHR również tam był, a wraz z nim stadion dla Polaków oraz drama z HOPR. Pytanie tylko, czy ZHR powinien zajmować się koordynacją wyjazdów na takie imprezy? Nie wiem, choć się domyślam.
Wojna
A nawet wojny toczące się niezmiennie od setek lat na terenie całego świata. W ostatnich latach jedna dotyka nas szczególnie – nie dość, że dzieje się tuż za naszą granicą, to i mamy na nią realny wpływ. Niestety taka już natura ludzka, że działamy wtedy, gdy najwięcej się dzieje, w tym przypadku na początku konfliktu. Czy ta wojna już nam nie spowszedniała? Udowodnijmy, że nie!
Sztuczna inteligencja
2023 rok mocno stał pod znakiem AI, ChatGPT i obrazków rodem z Pixara, ale o treści bynajmniej nie dla dzieci. Jednocześnie LinkedIn zapełnił się specjalistami od EjAj, a każda branża stanęła przed pytaniem: A co my z tego będziemy mieć?
No to powiem Wam z mojego i naszych doświadczeń:
- Chat nie umiał mi zrobić sensownej ścieżki sprawności saunowych (z czego się smucę, ale jednocześnie puszczam oko teraz do czytelników)
- Za pomocą sztucznej inteligencji “napisaliśmy” za to artykuł, który na pierwszy rzut oka, wygląda na prawdziwy. Ale nie powiemy Wam czy już został opublikowany. He he
- Z powodzeniem za to stworzyliśmy sporo grafik albo podrasowaliśmy kilka zdjęć które możecie znaleźć w naszych mediach. Wiem też, że AI maczało palce w hymnie Nocy Styczniowej 2024 jednej z chorągwi…
Co dalej? Zobaczymy. Przypomnę Wam jednak, że puszczaństwo oraz pionierstwo technologiczne, mogą w skautingu iść w parze (i robiły to już nie raz!).
W Organizacji Harcerzy i w ZHR
XVIII Zjazd ZHR
Najważniejsze zgromadzenie korpusu instruktorskiego, odbywające się co dwa lata (z pewnymi wyjątkami). Co z niego dla nas wyniknęło?
- On. 5 lat temu napisał artykuł na Azymut, a dzisiaj jest naszym naczelnikiem. Nie to, żebyśmy sugerowali jakąkolwiek przyczynowość, niemniej wiwat jaśnie nam panujący hm. Marcin Mucha! Nowym przewodniczącym ZHR został natomiast hm. Krzysztof Wójtowicz, a naczelniczką harcerek hm. Anna Stasik. Pełny skład Naczelnictwa, RN, KRZ i SH, można znaleźć na stronie ZHR.
- Kolejny rok swe żniwo zbiera okrutny trend, gdzie zamiast pojedynków na szable i obelgi, mamy zgodę, memy i emocje jak na rybach.
Złaz Organizacji Harcerzy 2023 „Werwa”
Według SJP złaz to impreza sportowa lub turystyczna, na której pojedyncze osoby lub grupy osób wyruszają z różnych miejsc w celu dojścia do jednego, określonego punktu. I przyznaję, że trafione w punkt. Nie dość, że było na sportowo, to jeszcze z całej Polski doszliśmy do jednego, określonego punktu – potrzeby reformy wędrownictwa.
Złaz ten w mojej ocenie w udany sposób powtórzył dwie rzeczy po swarzędzkim: braterską atmosferę (choć nie aż tak ciepluteńką) i konstruktywny ferment. Zachęcam do poczytania o wędrewolucji, propozycji nowych sprawności, czy nadrobienia przedzłazowych webinarów. Cieszę się, że i członkom redakcji, udało dołożyć się w mniej lub bardziej widoczny sposób, swoją cegiełkę.
Wsparcie ZHR
Warto o siebie zadbać. Jak nie dla siebie, to chociaż dla innych. Pisał już o tym m.in. Karol i ja. Dlatego bardzo cieszę się z powstania zespołu wsparcia psychologicznego przy Naczelnictwie. A czym on się zajmuje? Masą rzeczy, w tym np. organizuje webinary, konsultacje, warsztaty, telefony wsparcia, czy “urlopy pracownicze” (no dobra, to ostatnie jedyne dla mnie kontrowersyjne, ale reszta to bezdyskusyjnie potrzebne w naszej organizacji rzeczy).
Trzymam kciuki za zespół wsparcia oraz jego projekty i zachęcam Was do zajrzenia na ich stronę.
Reforma stopni
A wracając ponownie do Swarzędza i pewnego mroźnego weekendu 2022 roku – wypracowane tam pomysły i propozycje, a przede wszystkim chęci, przełożyły się na trwające właśnie prace nad reformą stopni. O szczegółach opowiadał Kajtek, a ja od siebie tylko dodam, że mega się jaram, że OH-y to coraz częściej nie tylko pojedynczy liderzy, a całe sprawne i twórcze zespoły.
Reformy zuchmistrzowskie
Zuch jak sama nazwa mówi, odważny być musi. Ale nie będzie mógł stawić czoła wszelkiemu złu tego świata, jeśli nie będzie sprawnych gromad i genialnych zuchmistrzów. Tak więc Wydział Zuchowy nie próżnuje i chwała mu za to!
- Wiedza Zuchmistrzowska – w marcu 2023 roku opublikowane zostały wyniki prac zuchmistrzów z całej Polski, efektem czego jest zbiór materiałów na kursy uporządkowany w mapie kompetencji zuchmistrzowskich. Od teraz dużo łatwiej jest przygotować program na kurs metodyki zuchowej (przybocznych, wodzów, generałów i drużynowych-instruktorów zuchowych), bo program na każdy kurs jest praktycznie gotowy. Więcej można przeczytać w naszym artykule.
- Reforma sprawności – w tym roku wdrożona została opracowywana od 2020 roku (najpierw osobno w OHy i OHek, a od maja 2022 wspólnym wysiłkiem jednego zespołu) reforma sprawności zuchowych. Powstała eKsiążeczka sprawności, a nowe emblematy dostępne są już w składnicy. Drukowane książeczki mają się pojawić na początku 2024 roku. Liczba sprawności zwiększyła się z 82 do 123, zaktualizowano wymagania, wprowadzono sprawności dwustopniowe, otwarte i uznaniowe. Zmian jest dużo, choć fundament jakim jest podział sprawności na 5 kolorów oczywiście pozostał.
- Projekt Generał – początek roku 2023 można uznać za ostateczne zwieńczenie sztandarowego przez ostatnie lata projektu Wydziału Zuchowego. Dokonanie zmiany zostały utrwalone w regulaminach (o czym jeszcze później), a w wielu chorągwiach odbyły się moduły generalskie.
- Coś jeszcze? – W kwietniu odbył się Zlot Zuchmistrzowski “Carnaval” w Lubline. Ptaszki ćwierkają, że zapowiada się reforma gwiazdek zuchowych.
TDP oraz TKGTW
Tradycja turniejów w OH-y trwa. Nie pozostaje mi nic innego, jak tylko pogratulować:
- Najlepszej Kadrze Gromady w OH-y – 122 Kluczborska Gromada Zuchów ,,Obrońcy Granatowej Republiki”
- Drużynie Rzeczypospolitej – 5 Wodzisławska Drużyna Harcerzy Wilki” im. Wileńskiej Brygady AK
A tak przyszłościowo, to już chciałbym złożyć wyrazy współczu… gratulacje serdeczne druhowi, który w ramach próby harcmistrzowskiej dostąpi zaszczytu wymyślenia i zorganizowania turnieju drużyn wędrowników.
W tym roku została również wprowadzona rozkazem do pilotażu instrukcja turniejowa. To duży krok, dający w przyszłości perspektywę równej rywalizacji dla wszystkich drużyn, przy jednoczesnym zrzucaniu z kadr turniejów corocznego “wymyślania koła na nowo”.
Zagraniczne zloty i wyjazdy
Polscy harcerze byli w miejscach i robili rzeczy. I to nie byle jakie, nie byle gdzie. Wspomniane ŚDM w Portugali, udział w wydarzeniach ZHPnL, Akcja Paczka w Ukrainie, czy nasza reprezentacja na XXIII Światowe Jamboree Skautowe w Korei. Muszę przyznać, że jest całkiem fajnie, ale przypominam: w WOSM to my nie będziemy. Udało się za to sformalizować naszą współpracę z CES.
Regulaminy, uchwały i instrukcje
Ze względu na to, że nie są one powszechnie komunikowane takie zjawiska jak zmiany w naszych wewnątrzorganizacyjnych dokumentach bardzo często nam umykają. W tym roku nastąpiły większe zmiany w:
- Regulaminie Symboli, odznak i oznaczeń – czy wiecie jaki sznur nosi Krajowy Referent ds. Harcerskich Kręgów Kleryckich? Teraz możecie się tego dowiedzieć! W tej edycji regulaminu przybyło nam nowych sznurów w organizacji.
- Instrukcji ws. sztandarów
- Regulaminie mundurowym OHy – nowy wzór umundurowania dla zuchów i parę zmian kosmetycznych.
- Regulaminie gromady zuchów – tutaj mamy do czynienia z praktycznie całkowicie nowym dokumentem. Większość zmian wynika z wprowadzenia funkcji generała zuchów i wynikającego z niej podziału na gromady samodzielne i niesamodzielne.
Na Azymucie
5. urodziny Azymutu
Azymut ma już 5 i pół roku! Jest co świętować, więc świętowaliśmy – w Poznaniu i Warszawie. Super było móc się z Wami spotkać.
Gdzie szóste urodziny i co na nich? Coś tam już knujemy, ale wszystko w swoim czasie. A, no i był tort!
Jeśli chcecie poczuć się trochę tak, jakbyście znowu byli na naszych urodzinach, to możecie odsłuchać nagrane w trakcie tego wydarzenia rozmowy.
Topki i podsumowania
Opublikowaliśmy w tym roku (licząc ten felieton) 70 tekstów, a więc średnio raz w tygodniu trafiał do Was nowy tekst oraz wspominka w ramach #tbt. W naszych mediach mogliście trafić na inspirujące cytaty przygotowywane dla Was w ramach serii #Azymuty, albo dowiedzieć się #od_czego_zaczynali niektórzy nasi autorzy. Do tego testujemy artykuły w wersji audio i objęliśmy patronatem nową książkę Szwejka.
Przeprowadziliśmy wśród Was ankietę – wnioski z niej wyciągnięte są już wdrażane w życie, a o niektórych będziemy Was niebawem dokładnie informować.
5 najczęściej czytanych przez Was artykułów z 2023 roku:
- Antyporadnik – jak zepsuć obóz sobie i swoim harcerzom w 5 prostych krokach
- Jak napisać Plan Pracy?
- Malowniczość we wszystkim
- Wiedza Zuchmistrzowska – materiały na kursy
- Co oznacza HR przy nazwisku?
5 najczęściej czytanych przez Was artykułów z poprzednich lat:
- 5 zuchowych zabaw na zbiórkę w maju 2018
- Poradnik: jak zbudować porządny piec na obozie?
- Co jest nie tak z wędrownictwem
- Przykłady prób końcowych na stopnie harcerskie
- Czym są techniki harcerskie?
Z sukcesów na pozór małych, ale dla mnie ogromnych – po raz pierwszy od poszerzenia składu redakcji, udało nam się spotkać wszystkim w jednym miejscu. I to z nowiusieńskim roll-upem!
Podziękowania
Last but not least, jakby to (może) powiedział twórca skautingu – podziękowania.
- Najsampierw – dla Was, Drodzy i Kochani Czytelnicy. Po prostu bez Was to wszystko nie miałoby sensu. To dla Was piszemy i to z Wami chcemy dalej rozwijać Azymut i dostosowywać go do Waszych potrzeb. Dziękuję Wam za każdy feedback, każdy pozostawiony komentarz, wyświetlenie czy reakcję, oraz za to, że po prostu jesteście z nami.
- Po wtóre – dla Was Drodzy Autorzy. Gdyby Azymut był piecem, to Wy byście dzierżyli szpadel, dorzucający do ognia węgiel. W sensie Wasze teksty. A ten ogień, to taka metafora serc gorących i umysłów otwartych naszych czytelników. No, wiecie o co chodzi – to Wy to napędzacie. Dziękuję, że piszecie i czekam na więcej.
- I po trzecie primo ultimo – Droga redakcjo, kochani bracia, przyznam szczerze, że trochę głupio tak, że dowodzę 5 super gości, z których każdy ma ważniejszy ode mnie sznur, a i kilku wyższy stopień. Jednocześnie cieszę się, że mam ten zaszczyt pełnić funkcję przewodniczącego najbardziej aktywnego (i nieoficjalnego) kręgu instruktorskiego w całym ZHR!
Drużyna! Azymut na 2024. Jazda!
Czuwajcie!
I z fartem!
phm. Jakub Kuciak HR
redaktor naczelny
pisma instruktorskiego Azymut
PS: Jeśli nie macie pomysłu na dzisiejszy sylwestrowy wieczór, to zachęcam Was do odpalenia ok. godziny 23:30 Gawędy Wigilijnej. Dzięki temu w nowy rok wejdziecie odmienieni. Gwarantuję Wam to. A nazwisko Kuciaka miało zawsze duże znaczenie, cokolwiek by podpisał.
Był 14. drużynowym 82 WDH „Zbroja” oraz 1. drużynowym 82 WDW „Twierdza”. Wieloletni wicenamiestnik Grochowa. Podharcmistrz, mąż podharcmistrzyni, tata potencjalnego zucha. Obecny redaktor naczelny Azymutu.
