Dziękujemy za taką miłą ocenę naszych działań. Jesteśmy harcerzami i staramy się robić co do nas należy.
„Czuwajcie, a dobrze.”
Jacek Kowalski – 230 GDH Rysie

Po części zgadzam się z autorem artykułu. Ale nie w całości.

Po pierwsze, nie zgadzam się, by ZHR po raz kolejny nawalił, bo nie robimy setek akcji o PR-owej wymowie, jak chociażby spuszczanie długich flag z wysokich wież czy rozpalanie 100 ognisk na raz, albo tym podobnych.

Dlaczego? To może wyjaśnię, zaczynając od wyodrębnienia tego, w czym się z autorem zgadzam.

A zgadzam się z tym, że naczelną rolą harcerstwa, a w tym także ZHR, jest wychowanie Polsce dobrych, pełnowartościowych obywateli i obywatelek, a rodzinie prawych, zaradnych, wrażliwych, opiekuńczych i odpowiedzialnych mężów i ojców (a także kobiet o tożsamych cechach). Gdzieś przy okazji tego działania jest wychowanie człowieka nie przeceniającego wartości materialnych. I my wszyscy zrzeszeni w naszym stowarzyszeniu to robimy.

Zgadzam się, że warto (nie trzeba, ale warto) włączać się we wszystkie wychowawcze działania i akcje innych, a także współorganizować nasze własne, dzięki którym podkreślimy swój stosunek do Państwa Polskiego i jego niepodległości. I obserwując różne środowiska harcerskie stwierdzam ogólnie – my to robimy. (A zawsze pozostający niedosyt to nic innego jak pozostające nadal do zagospodarowania przez kogoś pole służby. Cóż by było, gdybyśmy nie czuli niedosytu? Można by pomyśleć, że wszystko jest już zrobione i koniec. Tylko rozwiązać organizację i pójść do domów.)

Zgadzam się, że w harcerstwie wychowujemy przez działanie. Tak właśnie dzieje się, gdy zamiast dawać do wykucia porcję materiału historycznego na młodzika czy wywiadowcę, organizujemy wycieczkę do Muzeum Harcerstwa na spotkanie z druhną czy druhem, którzy współtworzyli ZHP, ZHR czy inną organizację. Tak się dzieje, gdy organizujemy wyprawę do Krakowa na Wawel, albo na Kopiec Piłsudskiego, albo do Warszawy na Powązki. Albo na Westerplatte i na Helu albo w Gdyni pokazujemy pozostałości po wojnie o polski Bałtyk. Czy dla każdego odpowiedzialnego i rozumnego instruktora harcerskiego potrzebne są apele, by tak właśnie robić? Ja tak zawsze robiłem i wydaje mi się, że inni również. No ale pewnie nie wszyscy. Więc apel jest słuszny.

Niech zostanie po nas coś wielkiego. Wizerunek. No i doszliśmy do terenów, gdzie zaczyna się na mój but nieco grząsko. W sumie warto zrobić coś fajnego i trwałego, by było wiadomo, że harcerze tacy a tacy z takiej i takiej drużyny w 2018 r. czymś fajnym upamiętnili 100-lecie odzyskania niepodległości. Ale o wiele fajniejszą akcją, bo zawierającą więcej czynników wychowawczych będzie posadzenie hektara lasu czy oddanie 100 litrów krwi, albo zapisanie na honorowych krwiodawców czy dawców szpiku 100 nowych osób niż spuszczenie biało-czerwonej flagi np. z wieży kościoła mariackiego w Krakowie czy z tarasu widokowego PKiN w Warszawie. Jeśli nas stać na takie działania – podejmujmy je.

O wizerunek i markę organizacja musi dbać i jak może tak dba. Udział w akcjach o wymowie PR-owej jest w dzisiejszych czasach niezbędny. Ale nie przesadzajmy, że to ma być nasz chleb powszedni. Bo się zagubimy jak dziecko we mgle. Jako człowiek mediów, zawodowy dziennikarz z 30-letnim niemal stażem doskonale wiem co jest dla mediów newsem i jaki styl, sposób przekazu jest preferowany przez wydawców i redaktorów wszelkiej maści. W zwykłych mediach dla szarych odbiorców nie sprzedaje się ani działalność wychowawcza, ani harcerstwo jako takie, ani szeroko rozumiane dobro w skali niemasowej, nieakcyjnej. A nam właśnie w ZHR zależy nie na masowości i akcyjności, nie na powierzchowności i nie na hałaśliwym zainteresowaniu „nowa metodą wychowania”, tylko na wychowaniu. Nawet na wychowywaniu w małych grupach, jakimi są zastępy czy w wielu wypadkach drużyny ZHR. Proszę się nie dziwić, że w systemie medialnym, w którym dąży się do maksymalnego upraszczania świata, nikogo z dziennikarzy nie będą interesowały niuanse międzyorganizacyjne, nasze tradycje, oznaczenia, symbole, zachowania itp. Dziennikarzy, nazywających nas ogólnie „harcerzami” to wszystko mało interesuje, albo wcale, bo mało, albo wcale te szczegóły nie interesują odbiorców mediów tworzonych przez owych dziennikarzy. To tylko nam się może wydawać, że cały świat wie co oznacza zielony sznur spod ramienia, lilijka z biało-czerwoną flagą na lewej kieszeni, zwroty „druhno, druhu” i powitanie lewą ręka z zagiętym małym palcem… Tego podejścia nie zmieni nasz udział nawet w milionie akcji sadzenia lasów, ognisk, apeli, śpiewanek czy defilad. (Zaznaczam, że chodzi o media dla przeciętnych odbiorców, a nie o periodyki specjalistyczne czy tygodniki opinii. Tam z rozpoznawalnością jest już inaczej.)
Wracając do marki i wizerunku… Ja bym wolał, by młodzi instruktorzy naszej organizacji zamiast aż tak wiele myśleć i organizować specyficzne eventy harcerskie, bardziej starali się na co dzień przestrzegać wewnątrzzwiązkowych i ogólnopaństwowych przepisów. W ten sposób i wychowamy lepiej naszych następców, i unikniemy, być może, przykrych, a poważnych konsekwencji natury prawnej czy finansowej i nie narazimy na szwank dobrego imienia organizacji. Na razie więcej nie będę tego wątku rozwijał, ale zapewnię, że nasza rzetelna praca jest najlepszą wizytówką zarówno przy współpracy z organami samorządowymi lub rządowymi, jak i przy ubieganiu się o dotacje.

Gdy wszedłem na temat dotacji, to teraz powiem, że nie zgadzam się, że w świętowaniu 11.11 w ZHR powinno chodzić nie o patriotyzm, tylko o pragmatyzm. To zaprzeczenie podstawowej idei, że duch u nas ważniejszy niż materia. To cóż, teraz mamy być już tacy, a nie siacy, bo opłaca się to z jakichś względów? Bo jakaś gazecina czy telewizyjka złapie naszych harcerzy oraz nas i utrwali, po czym ewentualnie skupi uwagę odbiorców na 30 do 60 sekund? Starając się zrozumieć Druha ważne PR-owskie podejście do prezentacji, przy okazji 100-lecia odzyskania niepodległości przez Polskę, ZHR-u z jak najlepszej strony i doceniając kreatywność w tym aspekcie, nie uważam, by pragmatyzm tu i teraz był ważniejszy od wykształcenia w harcerzach altruistycznego i bezinteresownego przywiązania do swojej Ojczyzny i swoich ziomków.

W aktualnej sytuacji politycznej trudno mi bezkrytycznie poprzeć Druha pogląd, że „powinniśmy utrzymać jasny kurs propaństwowy”. W dodatku mający stać rzekomo w sprzeczności z „bytami ponadkrajowymi”. Nie jest winą naszej organizacji, choć niektórzy jej członkowie niestety przykładali do tego stanu rzeczy aktywnie nie jedną a dwie swe ręce, że dziś, gdy się mówi „Polska”, to się ma na myśli Ojczyznę. Ale gdy się mówi „państwo”, ma się na myśli partię rządzącą, Parlament nocami na chybcika przyjmujący ustawy, demontaż demokratycznych podstaw funkcjonowania trójpodziału władzy, destrukcje w wymiarze sprawiedliwości, upolitycznienie urzędu prezydenta RP, itd., itp. Czy więc rolą świadomych instruktorów ZHR naprawdę jest w takich okolicznościach bezkrytyczne utrzymywanie „kursu propaństwowego”? Moim zdaniem nie. Uważam, że naszym kursem powinien być patriotyzm i służba Bogu i POLSCE, ale nie propaństwowość i służba Bogu i państwu. Polska to przecież coś większego i trwalszego niż państwo. Udowodniły to i zabory, i II wojna światowa.

Cieszę się, że Druh napisał ten artykuł, a Azymut go opublikował. Mamy dzięki temu do porozmawiania!

CZUWAJ!