Naprawmy kręgi instruktorskie!
Autor: Jakub Kuciak
Ważne linki:
- statut ZHR w wersji z XVIII Zjazdu ZHR z dnia 2 września 2023 r
- Regulamin Kręgu Instruktorskiego ZHR (załącznik do uchwały Naczelnictwa nr 158/2 z dnia 12.09.2004 r. )
Jeżeli jakieś narzędzie nie działa, to należy albo z niego zrezygnować, albo usprawnić jego działanie. Kręgi instruktorskie są takim właśnie narzędziem – ich obecna forma nie sprzyja realizowaniu celów, które są przed nimi stawiane. Jesteśmy jednak przekonani, że nie trzeba wykreślać kręgów ze statutu i regulaminów, bo możliwe jest przystosowanie przepisów do potrzeb Związku oraz instruktorek i instruktorów.
Złożyłem więc dzisiaj do Rady Naczelnej w imieniu Redakcji Azymutu – Niezależnego Pisma Instruktorów ZHR projekt uchwały zmieniającej zasady tworzenia kręgów instruktorskich:
UCHWAŁA
Zjazdu ZHR nr … z dnia …
W § 31 w ust. 5 uchyla się zdanie drugie.
Jak to jest z tymi kręgami?
Należysz do grona zaprzyjaźnionych instruktorek i instruktorów, którzy mają jakąś wspólną wizję funkcjonowania Związku? A może chcecie wspólnie organizować wydarzenia dla środowiska? Albo macie potrzebę zintegrowania lokalnych instruktorek i instruktorów? Uzyskajcie więc opinię komendantki chorągwi, komendanta chorągwi, napiszcie plan pracy i złóżcie to wszystko wraz z wnioskiem do Naczelnictwa. Co roku składajcie sprawozdania komendantce i komendantowi chorągwi albo Naczelniczce Harcerek i Naczelnikowi Harcerzy. Nie zapomnijcie też o dorocznym wyborze rady kręgu i przewodniczącego (chyba, że przyjdzie Was za mało, wtedy musicie zrobić kolejną zbiórkę i macie na to dokładnie 14-60 dni). Jak ktoś będzie chciał do Was dołączyć, to koniecznie musi (na piśmie!) zwrócić się do rady, która podejmie uchwałę o zawnioskowaniu do przewodniczącego o przyjęcie chętnego.
Po co zmiana statutu?
Zgodnie z § 31 ust. 5 Statutu ZHR Kręgi harcerstwa starszego i kręgi instruktorskie są powoływane na wniosek zainteresowanych. Kręgi instruktorskie powołuje Naczelnictwo. Poprawka przewiduje rezygnację z powoływania kręgów instruktorskich przez Naczelnictwo.
Statut ZHR stawia zbyt wysoki próg dla utworzenia kręgu. Po co angażować w to Naczelnictwo? Ile młodych przewodniczek i ilu młodych przewodników, którzy ze stresem przeszli przez komisję instruktorską będzie chciało zwrócić się do samego zarządu 20-tysięcznego stowarzyszenia o założenie kręgu? Dlaczego ten właśnie zarząd ma decydować o założeniu (pomocniczej) jednostki obejmującej dwa hufce gdzieś nad morzem czy w górach? Podobnie jak przybliżenie kapituł stopnia Harcerki Rzeczypospolitej i Harcerza Rzeczypospolitej do hufców i środowisk przekłada się na ich większą naturalność, a przez to większą zdobywalność stopni, tak przybliżenie kręgów instruktorskich do bezpośrednich zainteresowanych może usprawnić i ułatwić ich działanie oraz sam proces powoływania.
Z kolei regulamin przewiduje nadmierny formalizm i niepotrzebnie rozbudowaną strukturę organów. Wspomniane kilka akapitów wcześniej wymogi formalne (rada, przewodniczący, uchwały, opinie) czynią krąg instruktorski nie “drużyną dla instruktorek i instruktorów” ale czymś na kształt małego stowarzyszenia, z prezesem (przewodniczący) i radą nadzorczą (rada kręgu).
Za złożoną poprawką idzie propozycja nowego regulaminu kręgu instruktorskiego, który upraszcza strukturę kręgu i formalności związane z jego funkcjonowaniem. Zostanie on zaproponowany Naczelnictwu nowej kadencji, ale już teraz chcemy poddać go krytyce, żeby odpowiadał potrzebom całego Związku. Projekt przewiduje, że krąg instruktorski będzie przestrzenią do wspierania się w pracy wychowawczej i wymiany poglądów. Ma on jednoczyć instruktorki i instruktorów zgromadzonych wokół jakiejś idei – prócz ideałów Związku. Uproszczona zostanie struktura kręgu (do przewodniczącej albo przewodniczącego i zbiórki wyborczej zwoływanej co dwa lata), a kręgi będą mogły funkcjonować również w uproszczonej formie – bez gospodarki finansowo-inwentarzowej i obowiązków z tym związanych.
Reasumując, w naszej ocenie nie ma żadnych podstaw do zastrzeżenia kompetencji tworzenia kręgów instruktorskich dla jednej z władz naczelnych, a pozostawienie decyzji w zakresie tworzenia kręgu w ramach danego okręgu może sprzyjać tworzeniu nowych kręgów. Przeczytajcie zatem nasz projekt i napiszcie w komentarzach (albo na [email protected]), co można w nim poprawić!
Propozycja nowego regulaminu Kręgów Instruktorskich
§ 1.
Krąg instruktorski, zwany dalej “kręgiem”, jest dobrowolną grupą instruktorek lub instruktorów i służy integracji wspólnoty instruktorskiej oraz współdziałaniu na rzecz rozwoju Związku.
§ 2.
- Krąg działa według założeń i celów przyjętych przez zbiórkę wyborczą.
- Założenia powinny być aktualizowane nie rzadziej niż raz na 6 lat, a cele winny być określane nie rzadziej niż raz na 2 lata.
§ 3.
- Uczestnictwo w kręgu, w tym na funkcji przewodniczącej albo przewodniczącego, nie jest pełnieniem funkcji wychowawczej.
- Funkcjonowanie kręgu nie może utrudniać pracy innych jednostek Związku.
§ 4.
- Krąg działa na terenie okręgu, kilku okręgów lub na terenie kraju.
- Krąg powołuje właściwa komendantka chorągwi, właściwy komendant chorągwi, właściwy zarząd okręgu, Naczelniczka Harcerek, Naczelnik Harcerzy albo Naczelnictwo – w zależności od terenu działania i składu kręgu.
- Założenie kręgu wymaga deklaracji co najmniej pięciorga zainteresowanych instruktorek lub instruktorów.
§ 5.
- Organami kręgu są:
- przewodnicząca albo przewodniczący;
- zbiórka wyborcza.
- Przewodnicząca albo przewodniczący:
- kieruje pracą kręgu;
- reprezentuje krąg;
- zwołuje zbiórki wyborcze;
- sprawozdaje działalność kręgu na zbiórce wyborczej;
- przyjmuje i zwalnia członków kręgu.
- Przewodniczącą albo przewodniczącego mianuje i zwalnia organ powołujący krąg.
- Zbiórka wyborcza:
- wybiera przewodniczącą albo przewodniczącego;
- przyjmuje sprawozdanie przewodniczącej albo przewodniczącego;
- określa cele kręgu na kolejny okres;
- udziela absolutorium przewodniczącej albo przewodniczącemu, jeśli krąg prowadzi gospodarkę finansowo-inwentarzową;
- podejmuje decyzję w przedmiocie rozwiązania kręgu.
- Zbiórkę wyborczą zwołuje przewodnicząca albo przewodniczący nie rzadziej niż raz na 2 lata. W razie niezwołania zbiórki, zbiórkę zwołuje organ powołujący krąg. Pierwszą zbiórkę zwołuje organ powołujący krąg.
§ 6.
- Krąg może prowadzić gospodarkę finansową i inwentarzową
- Przewodnicząca albo przewodniczący kręgu prowadzącego gospodarkę finansową i inwentarzową są obowiązani przestrzegać przepisów odpowiednich regulaminów.
§ 7.
- W razie niezgodności funkcjonowania kręgu ze Statutem lub regulaminami organ powołujący krąg może go rozwiązać.
- Od decyzji, o której mowa w ust. 1 przysługuje odwołanie do władzy wyższego szczebla.
Co teraz?
Ano teraz wszystko w rękach Rady Naczelnej oraz delegatów na XIX Zjazd ZHR! A zanim wyślemy (nowemu) Naczelnictwu projekt regulaminu, dajcie nam znać, co trzeba jeszcze uwzględnić!
Na zdjęciu z nagłówka najbardziej aktywny nieformalny krąg instruktorski w ZHR.

Był 14. drużynowym 82 WDH „Zbroja” oraz 1. drużynowym 82 WDW „Twierdza”. Wieloletni wicenamiestnik Grochowa. Podharcmistrz, mąż podharcmistrzyni, tata potencjalnego zucha. Obecny redaktor naczelny Azymutu.